Zebranie szkoleniowo-naukowe na temat: "Czerniak - molekularny model choroby i najnowsze sposoby leczenia"

W dniu 21.11.2012 r. w NZOZ Centrun Diagnostyki – Zakład Patomorfologii w Krośnie odbyło się zebranie naukowo-szkoleniowe na temat: "Czerniak - molekularny model choroby i najnowsze sposoby leczenia".

  • Czerniak (łac.: melanoma malignum) jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z melanocytów, które ulegają złośliwej przemianie.
  • Najczęściej umiejscawia się na skórze, ale także w jamie ustnej, w kanale odbytu, siatkówce oka.

Czerniak skóry - obraz makroskopowy

  • Wśród wszystkich nowotworów skóry stanowi 4-5%, ale odpowiada za około 80% zgonów, które są z nimi związane.

  • Biologia molekularna czerniaka:
    1. Czerniak najczęściej wykazuje mutacje białek biorących udział w szlakach MAPK i AKT-PI3K.
    2. W 40-70% przypadków czerniaków obserwuje się aktywującą mutację w genie kodującym białko kinazy BRAF; w wyniku mutacji w obrębie genu BRAF V600E dochodzi do aktywacji ścieżki sygnałowej MAPK (Mitogen-Activated Protein) i przekazania sygnału do jądra komórki - dochodzi do niekontrolowanych podziałów komórkowych oraz powstania nowotworu.
    3. W 30-50% czerniaków obserwuje się mutację w genie PTEN, w wyniku czego dochodzi do aktywacji ścieżki sygnałowej AKT-PI3K.

  • Najnowsze (celowane) leczenie czerniaka – wemurafenib:
    1. Wemurafenib blokując działanie nieprawidłowego białka BRAF zwalnia rozprzestrzenianie się czerniaka.
    2. Wemurafenib (Zelboraf) stosowany jest w leczeniu chorych na nieoperacyjnego lub przerzutowego czerniaka z mutacją BRAF V600E.
    3. W grupie pacjentów z mutacją BRAF V600E odpowiedź na leczenie wemurafenibem wynosiła 84%; średni czas odpowiedzi to 7 miesięcy.

    Zelboraf - najnowszy lek stosowany przy zaawansowanym czerniaku

  • Najnowsze leczenie czerniaka – ipilimumab: 
    1. Ipilimumab (Yervoy) jest to specyficzne przeciwciało monoklonalne blokujące receptor CTLA-4 (cytotoxic T-lymphocyte associated antygen-4), znajdujący się na powierzchni aktywowanych limfocytów T; zablokowanie tego receptora wzmacnia aktywność cytotoksycznych limfocytów T, które walczą z komórkami czerniaka.
    2. W grupie pacjentów z nieoperacyjnym lub przerzutowym czerniakiem 46% leczonych ipilimumabem pozostawało przy życiu po roku badania w porównaniu do 25% pacjentów w ramieniu kontrolnym; po dwóch latach badania przy życiu pozostawało 24% pacjentów w porównaniu do 14% pacjentów w ramieniu kontrolnym.

    Yervoy - najnowszy lek stosowany przy zaawansowanym czerniaku


    Czerniak skóry - obraz mikroskopowy
    Czerniak złośliwy - obraz mikroskopowy


  • Czerniak - dodatnia ekspresja HMB-45
    Czerniak złośliwy - dodatnia ekspresja HMB-45



Prelegent: Barbara Szafran-Kozik